Qiso ku Cibro Qaadasho Mudan, Gabar Riyo loogu Sheegay Geerideeda

Ma dhab bay noqotay riyada ay ku riyootay gabadhan ee ku saabsan geerida loo sheegay oo weliba loo magac dhabay maalmaha laga yaabo inay ka huleeli doonto adduunkan?. Waxaa marqaati ma doonto ah in nolosha adduunyadu ay tahay imtixaan, dhacdooyinka hareereheena ka dhacayana aynu sahashanno, balse waxaa uga sugan cibro-qaadasho iyo hanuun kuwa laga yaabo inay ka mashquulsan yihiin ka faa'iidaysiga waqtiga ay nool yihiin.

Ka waran sida cinwaanka qormadan uu tilmaamayo, haddii laguu sheego goorta aad dhimanayso, maxaad dareemi lahayd?

Dhimashada laguu sheegayo ma ahan midda toogashada qisaasta ah oo qofkii qof dila lagu xukumo, Sida Siid Cali Macalin Daa'uud oo kale, kaasoo xaaskiisa dilay ka dib markii uu dab qabadsiiyay. Xukunka noocaas oo kale waa mid aad fursad u haysato ilaa xabadda laguugu dhufto. Sababtoo ah, daqiiqadda ugu dambeysa ayuu qofka iska leh qisaasta isbedeli karaa cafisna uu fidin karaa, amma uu aqbali karaa inuu mag qaato.

Geerida qormadan ka hadlayso sidoo kale la mid ma ahan mida qof bukaan ah dhakhtarkiisa u sheega inuu todobaadyo gudohood u dhiman doono xanuunka haya, kaasoo qofka bukaanka ihi uu caafimaadi karo, amma muddo la sii noolaan karo xanuunka, sida Cabdulbasit al-Megrahi, ninkii Libyanka ahaa ee lagu eedeeyay diyaaradii maraykanku lahaa ee 1988dii ku dul burburtay magaalada Lockerbie ee Scotland, taaasoo ay ku dhinteen dhammaan rakaabkii saarnaa 256, iyo 11 ruux oo dhulka joogay.

Megrahi și bani'aadamtinimo ah ayaa looga soo daayay xabsi 27sanno uu ku xukunna, ka dib markii dhakhtaradiisu u sheegeen inuu 6 bil gudohood u dhiman doono xanuun kansar ahaa oo uu qabay, laakiin wuxuu sii noolaa inka badan 3 sanno.

Balse dhimashada aan ka hadlayo ee gabadhan loo sheegay waa mid ay ku riyootay, Isla markaana aanay jirin cid ay kala xaajooto amma ay dib uga warraysato in dib loo dhigayo iyo inkale.

Arrintan waxay ka dhacday magaalada Gaalkacayo ee gobolka Mudug, todobaadkan ugu dambeeya ee sannadkan sii dhammaanaya ee 2024.

Ma ahan sheeko mala awaal ah ee waa arrin qabsatay ehelka qof aan aad u garanayo. Haddaba sababta aan u go'aansaday inaan qormo ka diyaariyo waxay tahay inay mudan tahay in la qoro, si dad badan ay ugu cibro-qaataan.

Ma sheegi doono qofka magaciisa si aan u ilaaliyo arrimaha u gaarkaah qoysaska.

Qofka ay arrintan qabsatay waxaan u dooray magaca Ferdowsa, sababta aan ugu doorayna gunaanudka sheekadan ayaan ku sheegi doonaa.

Ferdowsa waxay ahayd hooyo da’deedu meel dhexaad tahay, waxaan ku qiyaasay 30 ilaa 40 inta u dhaxeysa, hadday ugu badato waxaan filayaa inaanay 50 gaarin.

Waxaa la iisheegay inay qurbaha ka tagtay, gaar ahaan dalkan Maraykanka si ay iyada iyo saygeeda waqti ugu qaataan guri qurux badan oo ay magaalada Gaalkacayo ka dhisteen.

Inta aan ka ogahay sheekadan, Fardowsa ma jirin xaalad caafimaad oo ay ka cabanaysay, caafimaadkeedu wuxuu ahaa taam 100%, sida aan ka ogaaday ehelkeeda.

Maalin Arboco ah, xaalka Ferdowsa wuxuu ahaa si la mid ah maalmihii laga soo gudbay, gabalku waxa uu u dhacay iyadoo caafimad qabta.

Ka dib wada sheekaysigii habeennimo ee qoyskeeda, waxaa lagu kala seexday iyadoo lagu duceystay inuu alle waasan u bariidiyo.

Laba saac ka dib oo ay goorsheegtadu isu bedeshay Khamiis, Ferdowsa ayaa sheegtay inay hal mar ka soo booday hurdada, ka dib markii ay maqashay jug weyn oo ay ku sheegtay inay la mid ahayd sidii dhagax weyn oo saqafka guriga ku soo dhacay. 

Saacadda ayay eegtay, waxy ku beegnayd 2-dii aroornimo, oo Soomaaliduna u taqaano 2-dii habeennimo amma saqdhexe.

Dareen baqdin leh ayaa galay Ferdowsa, ka dib markii ay ogaatay inaanu jirin qof xiligaasi guryaha shiida amma dhagax ku tuura.

Daqiiqado kooban ayaan sariirta dul fadhiyay, ka dib markii aan tasxbiixsaday bay tiri waxaan go’aansaday inaan hurdada ku laabto.

Waqti badan kama ay soo wareegan, ilaa ay mar kale hal mar hurdada ka soo booday.

Ferdowsa waxay sheegtay soo boodidda markan labaad ma aysan ahayn dhagax ku dhacay saqafka guriga, ee waxay ahayd seef madaxa looga dhuftay ilaa laba u kala dilaacay madaxeeda.

Inkastoo dhufashadu ay ahayd riyo dhexdeeda, haddana soo jeedka ayay ka dareentay damqasadeeda.

Ferdowda aad ayay u baqday, iyadoo aad u tabardarran ayay go’aansatay inaysan hurdada ku laaban ilaa ay salaad tukato.

Inkastoo waqiga salaadda subax la gaarin, haddana waxay tukatay laba rakcadood oo Alle ay ku bariday, dambi dhaafna weydiisatay.

Cabbaar markii ay tasbiixsatay ayay mar kale jiifkii dib ugu laabatay. Haddana mar saddexaad ayay hurdada kasoo booday iyadoo aad u naxsan.

Markan sida ay sheegtay, waxaa u yimid nin uga warramay wixii ay la kulantay, Jugtii ay u qaadatay dhagaxa inay ahayd mid iyada lagaga toosinayay hurdada, marxalad koowaad oo cabsigelin ah. Wuxuu kaloo uga warramay dhufashada seefta Isla markaana u sheegay hadal ku aadan mustaqbalkeeda laba maalmood gudohood.

Ferdowsa waxay sheegta in ninka ugu yimid riyada dhexdeeda uu u sheegay in seefta loogaga dhuftay madaxa uu yahay nabar ka soo horreeya geerideeda, ayna ogaato inay dhiman doonto Jimcaha amma sabtida.

Ferdowsa markii uu waagu baryay sariirta kama ay soo toosin, way tabardarraysay, maalintaas khamiista ahayd gelinkeedii dambe ayaa loo qaaday dhakhtarka oo ay habeenkii jimcaha soo galayay ku bariday.

Maalinkii xigtay ee Jimcaha dhakhtarka ayaa u qoray daawooyin ka dibna u fasaxay in gurigeeda lagu celiyo.

Dhowr saacadood ka dib xaaladeedii caafimaad isbedel ayaa ku yimid, dhakhtarkii ayaa mar kale dib loogu celiyay Isla maalinkaas, haddana daawooyin hor leh ayuu u qoray, wuxuuna qoyskeeda kula taliyay in guriga lagu celiyo biyo badanna ay cabto, si uu jirkeeda biyo u helo.

Dhowr saacadood markii ay guriga joogtay, habeenkii jimcaha ee sabtida soo gelaysay Ferdowsa dadkii la joogay waxa ay dareemeen in xaaladeeda ay ka soo raynayso, ka dib markii ay uga sheekeeysay waxyaabihii ay la kulantay habeenkii khamiista soo gelayay.

Markii ay sheekada dhammaysay, si deg deg ah ayay nafta uga baxday, halkaas ayayna ku geeriyootay.

Dadkii ehelkeeda ahaa waxay ku sifeeyeen dhacdadaasi in Ferdowsa lagu wargeliyay geerideeda.

Ferdowsa magaceeda dhabta ah ma ahan Ferdowsa, aniga ayaa u bixiyay waxaana ugu magac daray Jannada ugu sarraysa Jannooyinka ee Firdows al Aclaa. 

Waxaan Alle uga baryeynaa inuu Jannadaasi ugu bishaareeyo. Aamiin.

Walaalayaal waxaan kusoo gunaanudayaa, Alle SW waxa uu qur’aankiisa ku yiri: Aayadda 185 ee Suuratu Aala Cimraan:

Naf kasta waxay dhadhaminaysaa geeri, waxaana maalinta qiyaame la idiin guddoonsiin doonaa wixii aad shaqeysateen, qofkii laga nahiyo naar xageeda, oo janno la geliyo qofkaas waa liibaanay, nolosha duunyo ma ahaanin illaa waa raaxo yar oo lagu kadsoomo.

Diyaariye: Cabdulqaadir